Üstün Yetenekli Çocukların Eğitim Hakkı

Üstün Yetenekli Çocukların Eğitim Hakkı

Arkadaşlar Başkent Üniversitesi Arş. Gör.Merve Deniz Pak ve Yrd. Doç. Dr. Seda Attepe Özden tarafından yazılan “Üstün Yetenekli Çocukların Eğitim Hakkı” adlı makaleyi sizlerle paylaşıyorum.

GİRİŞ

Her birey, ulusal ve uluslararası hukuk çerçevesinde korunan temel hak ve özgürlüklerle beraber dünyaya gelir. Bu yasal düzenlemelerin amacı, çocukların var olan yeteneklerini en üst düzeyde kullanabilmesi ve kendini gerçekleştirerek mutlu bireyler olmasını sağlamaktır. Bütüncül çerçeveden bakıldığında yasal düzenlemelerin belirli bir kesimi değil, farklı ve özel gereksinimi olan bireylerin haklarını da kapsadığı görülmektedir. Bu bağlamda eğitim hakkı da fırsat eşitliği perspektifinden hareketle farklı bireylerin ayrıcalıklı durumlarını gözeten eğitimin verilmesini ifade etmektedir.

Bu çalışmanın odak noktasını oluşturan üstün yetenekli çocuklar, akranlarından farklı gelişim ve öğrenme özelliklerine sahip olduklarından ayrıcalıklı bir grubu oluşturmaktadır. Üstün yetenekli çocuklar, Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği’nde “zekâ, yaratıcılık, sanat, spor, liderlik kapasitesi veya özel akademik alanlarda akranlarına göre yüksek düzeyde performans gösteren birey” olarak tanımlanmaktadır. Gereksinimleri doğrultusunda her çocuk gibi üstün yetenekli çocukların da eğitim almaları doğal bir haktır. Bu yönüyle üstün yetenekli çocukların daha etkili ve verimli eğitim almalarına hizmet edecek farklı düzenlemelerin yapılması gereklidir.

Bu çalışmanın ana problemi Türkiye’deki üstün yetenekli çocukların eğitim ihtiyaçlarının karşılanıp karşılanamadığının hak temelli yaklaşım bağlamında incelenmesidir. Üstün yetenekli çocukların, farklı yetenek alanları ve gelişim özellikleri vardır ve buna yönelik farklılaştırılmış ya da zenginleştirilmiş eğitim almaları gerekmektedir. Tarihsel süreçte yapılmış çalışmalar ve politika düzenlemeleri olmakla birlikte, daha kapsamlı ve ayrıntılı çalışmaların hak temelli olarak yapılmasına ihtiyaç duyulmaktadır.

Bu ihtiyaçlar üstün yetenekli çocukların özellikleri dikkate alınarak geliştirilirse; bu çocukların sahip oldukları potansiyeli açığa çıkarmak; bilişsel, duyuşsal ve sosyal alanlarda çok yönlü gelişimlerini desteklemek, üst düzey düşünme becerilerini tanılama aşamasından itibaren geliştirmek mümkün olacaktır. Buradan hareketle bu çalışmada üstün yeteneklilik kavramı tanımlanmış, bu çocukların eğitim ihtiyaçlarının ve uygulamaların mevcut durumu ulusal ve uluslararası hukuk çerçevesinde ortaya konulacak ve hak ihlalleri bağlamında Türkiye’de üstün yetenekli çocukların eğitimi tartışılacaktır.

Yazının tamamını okumak için TIKLAYINIZ.