Gifted Child (Özel Yetenekli Çocuk)

Gifted Child (Özel Yetenekli Çocuk)

Arkadaşlar özel yetenekli çocukların okullarında yaşadığı sorunlara değinen Uzman Psikolojik Danışman Hatice BOZDOĞAN KARASU ‘nun yazısını sizlerle paylaşıyorum.

Yukarıdaki başlık ve başlığın altında yazan ifadeyi okuduktan sonra insanın kafası karışıyor; ama gerçekten en içten samimiyetimle söylüyorum ki  bu tip vakalarla sık sık karşılaşıyoruz. Haftasonu yaşadığım bir vaka… Bana bir öğrenci değerlendirmeye geldi. Annesi, kreşinde öğretmenlerinin kızından mennun olmadığını, davranış problemleri gösterdiğini,  kızının öğretmenlerini dinlemediğini söyledi; ayrıca öğretmenleri çocuğun ileride hiçbir şey olamayacağını ,kafasına göre davranan disiplinize edilemeyecek bir çocuk olduğunu da ifade etmişler. Bizim gözlem ve değerlendirmelerimiz sonucunda ise çocuk özel yetenekli olarak ifade edebileceğimiz bir performans sergilemiştir. Şimdi biz aileye ne diyelim? Eğitim sistemimizde hala geleneksel yapıda eğitim vermeye çalışan kurumlarımız mevcut, tek tip öğrenci yetiştirmek, bilgiyi tek yöntemle vermek ,değerlendirmeyi de yine tek tip olarak yapmak…sonuç olarak farklı davranış özellikleri gösteren çocukları, disiplinsiz olarak nitelendirmek ,bilgiyi sunmak, değerlendirme kısmında ise başarısız olanları öğrenemeyen olarak göstermek.İşte yukarıdaki öğrenci örneğinde olduğu gibi… Bu çocuk neden davranış problemi gösteriyor, neden başarılı olamıyor ya da benim öğrettiklerim dışında sorularla bana geliyor, neden herşeyi sorguluyor, neden sürekli başka şeylerle ilgileniyor… gibi soruları kendimize yöneltmiyoruz. Kendi kendimizi eleştirmekten korkuyoruz aslında. Bir iğneden korkarken çuvaldızı başkasına acımadan batırıveriyoruz işte… Bir paradoks ve sanrılarında boğulmak. Derinlemesine düşünme ve öz eleştiriyel yaklaşımının ötesinde istediğiniz kadar yapısalcı, montessori yöntemi ile eğitim veriyoruz deyin, bir çocuğu kaybettikten sonra hepsini kaybetmiş olursunuz.

Gifted, kavram olarak İngilizce kökenli bir kelime  olup gift (hediye, armağan) kelimesinin çekimlenmiş hali olmaktadır ve Türkçe karşılı kabiliyetli, dahi, yetenekli anlamlarına gelmektedir. Peki başlığın altında yazan kavram farklı bir şeyi anlatmakta, bu paradoksu nasıl çözeceğiz? İşte orası tamamen bir muamma yukarıdaki okul örneğinde olduğu gibi. Eğitim sistemleri içierisinde, ya da ebebeyn tutumlarına dayalı olarak hediye edilmiş olan bu çocukları anlayamıyoruz ve onları koyduğumuz kalıpların içinde yetiştirmek istiyoruz. Bizim davranış bozukluğu olarak nitelendirdiğimiz tutumları aslında bir yaratıcılığın, keşfin  ya da özel bir yetenek alanının belirtisi olabilir. bunları birtürlü olağan bir şey olarak kabul etmiyoruz.

Çocuktan bir çiçek çizmesini istiyoruz. O ise adı konulmamış, kendi hayal dünyasında yaratıcılığa bağlı olarak bir çiçek çiziyor…biz ondan bir papatya çizmesini istiyoruz. Çocuk papatya çiziyor, yapraklarını rengarenk boyuyor ve biz papatyanın yapraklarının sadece beyaz renk olabileceğini onunda aynı arkadaşları gibi sadece papatya resmi çizmesi gerektiğini söylüyoruz. Çocuk; sonra, çok sonra yıllar sonra  çiçek çizmeyi unutuyor ve  ondan çiçek çizmesini istediklerinde ise  her defasında sadece beyaz yaprakları olan bir papatya çiziyor…

Aile, eğitimci, sosyal alan çalışmacısı hiç fark etmez ne olursak olalım etrafımızda dikkatimizi çeken, normların dışında davranan bir çocuk görürsek hemen onu etiketlemeye kalkmayalım. Gözlemleyelim. Çocuk, davranışları ile, konuşmaları ile ne istiyor, ne yapıyor bunları iyi değerlendirelim. Gelişimsel bir gerilik mi var?  Yoksa bu çocuk gerçekten gelişim özelliklerinin ötesinde mi davranıyor buna karar verelim. Uzmanların rehberliğinde yol haritamızı çizelim.

Gifted- Özel Yetenekli Çocukların Özellikleri

• Akademik anlamda başarılı fakat mükemmel başarılı değildirler. (çoktan seçmeli ölçme ve değerlendirme yöntemleri onların doğasına aykırıdır.)
• Tek düzeliği sevmezler, kurallar yeri geldiğinde onlar için çekilmez olur.
• Araştırmayı, ürün ortaya koymayı çok severler.
• İdealleri, büyük hayallari vardır.
• Hep yaş gelişim özelliklerinin ötesinde bir grafik çizerler.
• Fiziksel olarak akranlarından iri oldukları söylenir lakin evrensel bir geçerliliği yoktur.
• Sosyal iletişim problemleri yaşayanlar olduğu gibi arkadaş grupları içinde favori-yıldız olanlarda vardır.
• Sorumluluk almaktan hoşlanırlar.
• İnanılmaz bir hayal dünyası ve ucu bucağı belli olmayan yetenek alanları olabilir.
• Kesinlikle bir sanat alanına ilgi duyarlar(resim, müzük,dans…)
• Bütün zeka alanlarında başarılı performans gösterirler (sayısal, sözel ,duygusal…).
• Liderlik ruhlarında vardır. Proaktif kişilik özelliği gösterirler….