Çocuğunuzun Özel Yetenekli Olduğunu Bilmek Neden Önemlidir?
|Çocuğunuzun Özel Yetenekli Olduğunu Bilmek Neden Önemlidir?
Arkadaşlar özel yetenekli çocukların erken tanısı çok önemlidir. Erken tanı için kırsal kesimler dahil tüm anne baba ve öğretmenlerin eğitilmesi gerekir. Sizlerle MEB tarafından hazırlanan aile klavuzundaki ” Çocuğunuzun Özel Yetenekli Olduğunu Bilmek Neden Önemlidir? ” başlıklı kısmı paylaşıyorum.
Ailelerin kendilerine özgü çocuk yetiştirme tutumları, çocukları farklı şekillerde etkilemektedir. Ailelerin tutumlarının çocuğun kişilik gelişimi, zihin ve dil gelişimi, fizik ve psiko-motor gelişimi, sosyal ve duygusal gelişimi üzerinde olumlu veya olumsuz etkileri olabilmektedir. Çocuğun gelişim özelliklerinin iyi bilinmesi, çocuğun davranışları karşısında hangi tutumun daha olumlu sonuçlar doğuracağının belirlenmesi açısından oldukça önemlidir. Ailelerin çocuklarının gelişim düzeyini bilmemeleri, gelişimlerini nasıl destekleyebileceklerini ve ne yapmaları gerektiğini belirleyememelerine sebep olmaktadır (Güler, 2012)
Özel yetenekli bir çocuğun fiziksel ve duygusal gelişimi akranlarından önemli ölçüde farklılık gösterdiğinden ailelerin çocuklarının kişisel özelliklerini iyi bilmesi daha da önemlidir. Ailede özel eğitim ihtiyacı olan bir çocuğun bulunması ailenin pek çok işlevini etkileyecektir. Bu etkilenme ebeveynlerin duygusal, sosyal ve ekonomik yükünün ağırlaşmasına neden olacaktır. Ailelerin tutumu, çocuğun özellikle kişilik gelişimini etkilemektedir. Çocuğun bilişsel ve dilsel gelişimi, sosyal ve duygusal ilişkilerin en yoğun yaşandığı çevreden etkilenmektedir. Yaşantı zenginliği, bireyin bilişsel ve dilsel gelişimini artırır. Çocuğun sağlıklı gelişiminde temel amaç, fiziksel ve zihinsel yönden olduğu kadar, sosyal ve duygusal yönden de ihtiyaçlarının karşılanmasıdır. Bu nedenle, toplumun gereksinim duyduğu niteliklere sahip bireylerin yetiştirilmesi için, çocuğun tüm gelişim alanlarının desteklendiği bir aile ortamında yetiştirilmesine çalışılmalıdır (Güler, 2012).
Özel yetenekli çocukların, davranışsal ve duygusal sorunlara karşı daha savunmasız olduğu fikrini destekleyen bazı çalışmalar diğer çocuklarda bu riskin fazla olmadığına işaret ederken, üstün zekâlı ve yetenekli çocukların yaşadığı zorlukların niteliğinin daha fazla olduğuna dair çalışmalarda bazı tartışmalar olmuştur (Bain, Choate, & Bliss, 2006). Bu yüzden özel yetenekli çocukların sağlıklı bir aile ortamında yaşaması çok önemlidir. Özel yetenekli çocuklar ve ebeveynlerinin benzersiz zorluklar yaşadığına dair bazı kanıtlar vardır, ancak yaşanan zorlukların doğası ve kapsamı hakkında araştırma eksikliği olduğu ve yetenekli çocukların ebeveynlerin çocuk yetiştirme deneyimleri ile ilgili çok az alanda yazın vardır. (Morawska & Sanders, 2008). Genel olarak, özel yetenekli çocukların diğer çocuklara göre daha fazla zorluk yaşamadığı noktasında artan bir fikir birliği vardır. Bu çocukların davranışsal ya da duygusal sorunlar geliştirmek için yüksek risk altında olmasına sebep olan bir dizi faktör vardır.
Bunlar;
* Ebeveynler ve öğretmenlerin gerçekçi olmayan beklentileri,
* Aşırı övgünün uygunsuz kullanımı
* Çocuğun yetenek ve öğretim ortamı arasında uyumsuzluk
* Akran grupları ile yaşadığı zorluklar.
Özel yetenekli bir çocuk farklı olduğundan, ona ebeveyn olmak diğer velilere göre biraz daha farklı ebeveynlik stratejileri kullanmayı gerektirir. Benzerlik ve farklılıkları keşif her ebeveynin kendi rolünü bulmasına ve etkili müdahalesine yardımcı ve rehber olacaktır. Üstün zekâlı ve yetenekli gibi özel ihtiyaçları olan çocuklarn en iyi gelişimi için şansı erken yaşta tanı ve müdahale ile geliştirilebilir (Sankar-Deleeuw, 2006)