Üstün Yetenekli Öğrencilerin Görsel Anlatımlarında Geleceğin Dünyasına ve Teknolojisine İlişkin Algıları

Üstün Yetenekli Öğrencilerin Görsel Anlatımlarında Geleceğin Dünyasına ve Teknolojisine İlişkin Algıları

Arkadaşlar S. Duygu Erişti tarafından yazılan Türk Üstün Zekâ ve Eğitim Dergisi (Turkish Journal of Giftedness and Education) 2012, Cilt 2, Sayı 2,’ de yayınlanan makaleyi sizlerle paylaşıyorum.

Bu araştırma üstün yetenekli ilköğretim öğrencilerinin ‘geleceğin dünyası/teknolojisi’ temasına ilişkin algılarını bilgisayar destekli tasarım eğitimi bağlamında ortaya koymayı amaçlamaktadır. Araştırma katılımcılarını Anadolu Üniversitesi Üstün Yetenekliler Eğitim Programlar (ÜYEP)’nda öğrenim görmekte olan 6.,7. ve 8. sınıf 35 öğrenci oluşturmuştur. Araş- tırma üç aşamada gerçekleştirilmiştir. Bunlar (1) tasarım eğitimi süreci (2) uygulama süreci ve (3) değerlendirme sürecidir. Araştırma verileri öğrencilerin tasarım sürecinde ortaya koydukları ürünlerin uzman görüşlerine dayalı olarak yorumlanmasına dayalı metaforlar, sürece ilişkin öğrencilerle gerçekleştirilen yarı yapılandırılmış görüşmeler ve gözlem yoluyla toplanmıştır. Araştırmanın tasarım süreci sonucunda ortaya koydukları görsel verileri sanat temelli araştırma desenine dayalı olarak çözümlenmiştir

Giriş

Üstün yetenekli çocuklar zihinsel, yaratıcı, sanatsal olarak ya da belirli özel akademik alanlarda yaşıtlarına göre daha yüksek bir performans ya da liderlik kapasitesine sahip bireyler olarak tanımlanmaktadır (Freeman, 2001; Eyre, 1999). Araştırmacılara ve eğitimcilere göre üstün yetenekli çocuklara ilişkin bir takım karakteristik özellikler söz konusudur. Üstün yetenekli öğrencilere ilişkin karakteristik özellikler; İyi bir okuyucu olma, yaşına göre akıcı konuşma, hazır cevaplara sahip olma, geniş bir bilgi dağarcığına sahip olma, çabuk öğrenme, daha büyük yaş grubundaki çocukların ilgilendiği konularla ilgilenme, yetişkinlerle kendi yaşıtlarına göre daha iyi iletişim kurabilme, problem çözme sürecinde alışılmadık ve orijinal fikirler üretme, yazılı etkinliklerden çok sözel ifadeyi tercih etme, mantıklı olma, kendi ilgi alanları doğrultusunda kendi öğrenmesini gerçekleştirebilme, iyi bir hafızaya sahip olma, sanatsal olarak yaratıcı olma, müzik alanında başarılı olma, sporda iyi olma, güçlü bakış açısı ve görüşlere sahip olma, orijinal bir hayal gücüne sahip olma, duyarlı ve hassas olma, kendi ilgileri üzerine odaklanma, sosyal olma ya da sosyalleşmek anlamında sıkıntı- lar yaşama, alışılmış görevleri yerine getirirken sıkılma, güçlü bir liderlik özelliği gösterme şeklinde sıralanabilmektedir(Winstanley, 2004; Eyre, 1999).

Üstün yetenekli öğrencilerin karakteristik özellikleri özellikle yaratıcılığın, özgün düşünmenin ve sıra dışı problem çözme yeterliğinin işe koşulma gerekliliğinin olduğu tasarım ortamları ve tasarım süreçleri ile oldukça ilişkili görünmektedir. Çünkü üstün yetenekli öğrencilerin tasarım süreçlerinde yaşıtlarına göre ayırt edici özellikte beceriler gösterebilecekleri, görsel olarak düşüncelerini ve yaratıcılıklarını daha iyi ifade edebilecekleri, eleştirel yaklaşım gösterebilecekleri, problem çözme, risk alma ve fikir geliştirme süreçlerinde hayal güçlerini ve yaratıcılıklarını etkili bir biçimde işe koşabilecekleri, görsel olarak özgün ve orijinal bir biçimde kendilerini etkili bir biçimde ifade edebilecekleri öngörülebilir (CfBT; 2008). Üstün yetenekli öğrenciler tasarım sürecinde orijinal ve yaratıcı yaklaşımların yanı sıra bilişsel yeterliklerini de özgün bir biçimde işe koşabilmektedirler.

Tasarım sürecinde problem çözme, tanımlama, araştırma, değerlendirme, geliştirme ve deneme gibi bilişsel yeterliklerin işe ko- şulmasında da orijinal yaklaşımlar sergileyebilmektedirler (Eyre, 1999). Bu bağlamda üstün yetenekli öğrencilerin öğretim süreçlerinde tasarım temelli uygulamalara ve öğretim etkinliklerine yer verilmesi önem taşımaktadır. Tasarım içerikli öğretim programları, üstün yetenekli öğrenciler için farklı fikirlerini işe koşabilecekleri bir ortamdır. Tasarım içerikli öğretim süreçlerinde üstün yetenekli öğrencilerin kendilerini gösterebileceği özel uygulama alanları, zenginleştirilmiş bir öğretim deneyimi, bireysel yaklaşım sergileme olanağı, bağımsız ve özgün öğrenme ortamına sahip olma olasılıkları yüksektir (CfBT, 2008). Tasarım içerikli öğretim etkinlikleri ile ortaya çıkan görsel anlatımlar aynı zamanda çocuklar için hem kendilerini rahatlıkla ifade edebildikleri bir ortam hem de diğer öğretim alanlarını destekleyici bir süreçtir (Hudson & Hudson, 2001). Öğrenciler görsel anlatımlar yoluyla kendilerini ifade ederken sezgisel ve yaratıcı yönlerini düşünceleri ile ilişkili olarak ortaya koymaktadırlar (Efland, 1995; Eisner, 1991; Welch & Greene, 1995). Bu nedenle ilköğretim öğrencilerinin görsel anlatımları bir anlamda onların ne ile ilgilendiklerini, ne düşündüklerini, ne öğrendiklerini, deneyimlerini ve bakış açılarını sınırsız bir biçimde sunabildikleri bir ortamdır.

Makalenin tamamı için TIKLAYINIZ…